Gençler mutsuz, korkulu… Ergenlikte antidepresan kullanımı rekor düzeyde. Genç kızlar için toplumsal medya, hoşluk algısı, harikalık baskısı çok zorlayıcı. Klinik Psikolog Dr. Tara Porter’ın “Anlamıyorsun İşte” isimli kitabı, bu şiddetli süreci genç kızların bakışından ele alıyor
Ergenlik yılları ziyadesiyle zorlayıcı ve çalkantılı. Günümüzde gençlerin göğüslemek zorunda olduğu roller, rekabet ve harikalık baskısı çok fazla. Pekala, genç kızlar hayatın bu devriyle nasıl baş etmeli? Ebeveynler neler yapmalı? Klinik Psikolog Dr. Tara Porter’ın “Anlamıyorsun İşte” isimli kitabı, bu şiddetli süreci genç kızların bakışından ele alan ve ailelere de bu bakış açısıyla yol gösteren bir rehber. Porter ile genç kızlara aileden arkadaşlığa, imtihanlardan aşka, diyetten toplumsal medyaya pek çok kritik hususta yol gösterici olan kitabı hakkında konuştuk.
Kitabınızda değindiğiniz üzere kızlarımız daha özgür, seçim bahtları daha fazla ancak daha mutsuzlar. Neden?
Neredeyse çeyrek yüzyıldır ergen ruh sıhhati alanında çalışıyorum. Ergenlerin yetiştirilme biçimi temelden değişti ve bu yalnızca telefon ile internete bağlı. Artık süratli, tempolu, global bir dünyada yaşıyoruz. Çocuklardan her vakit, her şeyde “daha fazlasını yapmalarını ve daha âlâ olmalarını” istiyoruz. Karşılaştırma ve rekabet içinde ekseriyetle bağımızı ve şefkatimizi kaybederiz. Gençler daima çabalıyor ancak kendilerini asla gereğince düzgün hissetmiyorlar.
Tara Porter’ın “Anlamıyorsun İşte” isimli kitabı Domingo Yayınları’ndan çıktı.
Konuşmaktan çok dinleyin
Aile içi irtibat neden bu kadar kopuk?
Ebeveynler bağlantı kopukluğu için teknolojiyi suçlamaya istekli. Bunun hissesi var fakat şunu söyleyebilirim; ergenlik çağındaki çocuklarla âlâ ilgiler kurmanın tek püf noktası; konuştuğunuzdan daha çok dinlemek. Konuşmadan çok dinlemeye açık ve istekli olmak, yargılamamak çok değerli. Ergenler de dâhil olmak üzere hiç kimse, kendilerine neyin yanlışsız neyin yanlış olduğunu söyleyen biriyle konuşmak istemez. Bizi görmek ve duymak isteyen beşerlerle konuşuruz. Daha küçük bir çocukken onlara ne yapmaları gerektiğini söylemeye alışkın olduğumuz için ebeveynler için bunu yapmak çok güç. Ergenlerin ebeveynleriyle konuşmayı bırakmalarının ana nedeni, ebeveynlerin mümkün olan en kısa müddette tavsiyelerde bulunmaları. Tavsiyelerinizde geri durun, meraklı, empatik ve ilgili olun.
Döngüyü kırmanın yolu
Kızlarımızın ruhsal dayanıklılığını artırmak için bize düşen vazifeler neler?
Zihinleri “daha çok çalışmalıyım, daha düzgün görünmeliyim, daha nazik olmalıyım” üzere beklentiler ve standartlarla dolu. Yoga yahut farkındalık üzere sıhhat için eklenen şeyler bile ulaşılması gereken bir standart hâline geliyor. Pek birden fazla yeme bozukluklarıyla gayret ediyor ve bunun altında anksiyete, depresyon, takıntılar yatıyor. Ebeveynler beklentileri olmadığını söyler, lakin aksiyonları ekseriyetle farklıdır. Kızlara, bu beklentilere uygun yaşamamaları için yardım etmeliyiz. Bu döngüyü kırmanın yolu, toplumun beklentilerinin sonsuz olduğunu görmelerine yardımcı olmak.
Sosyal medyanın da pompaladığı hoşluk algısı onları çok zorluyor. Kendileri üzere olmayı nasıl başaracaklar?
Araştırmalarla katılaştı ki, bu “mükemmel” vücutlar, vücut memnuniyetsizliğini körüklüyor. Birincisi; arbede etmeden, sağlıklı beslenmeyi, yasaklama olmadan, istikrarlı ve çeşitli yemeyi öğretmek gerekli. İkincisi; kendi vücutlarımızı ve görünüşümüzü tüm kusurlarıyla kabul ederek, onlara model olmalıyız. “Saçım berbat” ya da “şunu sil, berbat görünüyorum” demek yerine, “Bu fotoğrafta hepimiz çok keyifli görünüyoruz” ya da “Ah, ne kadar hoş bir gündü” demeye çalışabiliriz.
Neyin hakikat neyin yanlış olduğunu ayırt etmeleri konusunda yapabileceğimiz neler var?
Bolca dinlemeli ve dayanak olmalıyız. Böylelikle meselelerini kendi başlarına çözebilirler. Kim olduklarını ve ne olmak istediklerini bulmanın en yeterli yolu açık ve destekleyici bir ortamda olur. “Tamam, seni anlıyorum fakat biraz yavaşlayalım. Bunun hakkında bir düşünelim” dediğimizde ve her durumda katı olmadığımızda gençler bizi dinleyecektir. Nazik olma konusunda rol model olun. Beşerler hakkında dedikodu yapmayın. Âlâ bir örnek olun.
